WIKIPEDIA
Przedstawiamy krótko historię dzielnicy Kamienica w Bielsku-Białej.

fot. Kamienica Bielsko

Historia wsi Kamienica.

Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana została w łacińskim dokumencie Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego), spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna ok. 1305 w szeregu wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny biskupstwu we Wrocławiu, w postaci item in Kemnitz[1][2][3]. Zapis ten (brak określenia liczby łanów, z których będzie płacony podatek) wskazuje, że wieś była w początkowej fazie powstawania (na tzw. surowym korzeniu), co wiąże się z przeprowadzaną pod koniec XIII wieku na terytorium późniejszego Górnego Śląska wielką akcją osadniczą (tzw. łanowo-czynszową). Wieś politycznie znajdowała się wówczas w granicach utworzonego w 1290 piastowskiego (polskiego) księstwa cieszyńskiego, będącego od 1327 lennem Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).

Do XIX w. była wsią rolniczą. Pod koniec tego stulecia we wschodniej części wsi zaczęły się lokować zakłady przemysłowe, przez co zaczęła stawać się przedmieściem sąsiedniego miasta Bielska. Od 1848 r. częścią Kamienicy była Olszówka Górna.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 248 budynkach w Kamienicy (wraz z Olszówką Górną) na obszarze 1959 hektarów mieszkało 2619 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 133.7 os./km², z tego 1386 (52,9%) mieszkańców było katolikami, 1187 (45,3%) ewangelikami a 46 (1,8%) żydami, 2251 (85,9%) było niemiecko-, 332 (12,7%) polsko- a 2 (0,1%) czeskojęzycznymi[4]. Do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła do 3425, z czego 3389 zameldowanych było na stałe, 1943 (56,7%) było katolikami, 1421 (41,5%) ewangelikami, 61 (1,8%) żydami, 3128 (92,3%) niemiecko-, 257 (7,6%) polsko- a 4 (0,1%) czeskojęzycznymi[5].

Po zakończeniu I wojny światowej tereny, na których leży miejscowość - Śląsk Cieszyński stał się punktem sporu pomiędzy Polską i Czechosłowacją. W 1918 roku na bazie Straży Obywatelskiej miejscowi Polacy utworzyli lokalny oddział Milicji Polskiej Śląska Cieszyńskiego, który podlegał organizacyjnie 11 kompanii w Bielsku[6].

W 1946 r. miejscowość znalazła się w gminie Mikuszowice, a w 1968 r. została włączona w granice Bielska-Białej.

Najważniejszym zabytkiem Kamienicy jest kościół św. Małgorzaty zbudowany w 1899 r. w stylach neoromańskim i neogotyckim (proj. Carl Steinhofer), który otacza jeszcze starszy cmentarz. Ponadto w dzielnicy zachowało się kilka XIX-wiecznych obiektów użyteczności publicznej (trzy szkoły i d. urząd gminy), kaplica ewangelicka z 1899 r. oraz liczne przykłady budownictwa wiejskiego.

Od 2002 r. obszar dzielnicy wchodzi w skład czterech osiedli (jednostek pomocniczych gminy): Kamienica (większość wraz z historycznym centrum), Osiedle Karpackie (część wschodnia z zabudową głównie wielorodzinną), Bielsko Południe (niewielki obszar w części północno-wschodniej, wzdłuż ul. Karpackiej) oraz Wapienica (część terenów górskich w części południowo-zachodniej).

Kamienica jest dziś dzielnicą o charakterze przede wszystkim mieszkalnym. W części północnej, południowej i zachodniej dominuje zabudowa jednorodzinna. Z kolei w części wschodniej znajduje się wielkopłytowe osiedle mieszkaniowe – Karpackie, a w jego sąsiedztwie dopiero powstające Osiedle Cztery Pory Roku z zabudową deweloperską. Obszar należący administracyjnie do osiedla Bielsko Południe jest silnie zurbanizowany i charakteryzuje się zwartą, miejską zabudową poprzecinaną zakładami przemysłowymi (największe: Polmos oraz GE Power Controls).

Przez Kamienicę (os. Karpackie) przebiega śródmiejska obwodnica zachodnia, a wzdłuż wschodniej granicy (którą wyznacza rzeka Biała) biegnie droga wojewódzka nr 942 (ul. Partyzantów). Osią urbanistyczną dzielnicy jest ul. Karpacka, biegnąca równoleżnikowo przez całą dzielnicę. Inne główne ulice dzielnicy to równoległa do Karpackiej ul. Kolista, a także ulice Gościnna, Jeżynowa, Karbowa i Elizy Orzeszkowej. Do Kamienicy docierają linie autobusowe MZK Bielsko-Biała o mumerach: 7 (ul. Krabowa, Karpacka), 18 (ul. Gościnna, Karpacka) oraz 37 (ul. Karbowa, Kolista). Ponadto wybrane kursy linii nr 3 w dni robocze kursują ul. Kolistą i Gościnną do Szpitala Wojewódzkiego.

W centralnej części Kamienicy znajduje się Cmentarz Komunalny – największy z bielskich cmentarzy, a na południu cenna przyrodniczo Gościnna Dolina, chroniona w ramach zespołu przyrodniczo-krajobrazowego. Tereny górskie znajdują się w obrębie Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego.